Zmiany w VAT w związku z działaniami obronnymi. Prezydent podpisał nowelizację
Nowelizacja ustawy o VAT i niektórych innych ustaw została opublikowana w Dzienniku Ustaw. Wpływ nowych przepisów na biznes będzie jednak znikomy, ponieważ przyjęte regulacje dotyczą wąskiego grona podatników, a konkretnie sił zbrojnych, którym przyznano preferencję w postaci zwolnienia z podatku VAT od dokonywanych przez nie zakupów towarów w związku z prowadzonymi działaniami obronnymi. Większość nowych przepisów ma zacząć obowiązywać 1 lipca 2022 r.
Zasadniczym celem wprowadzenia nowelizacji ustawy o VAT jest dostosowanie polskich przepisów do regulacji dyrektywy 2019/2235. Jej przedmiotem było z kolei ujednolicenie opodatkowania podatkiem VAT działań obronnych w ramach Unii Europejskiej i NATO. W tym celu dyrektywa 2019/2235 wprowadza w dyrektywie VAT zmiany, które są wzorowane na istniejących regulacjach dyrektywy VAT w zakresie zwolnień z VAT określonych czynności (pod pewnymi warunkami) związanych z działaniami obronnymi realizowanymi w ramach NATO. Obejmują one:
- Zwolnienie z VAT dla dostaw towarów i świadczenia usług w UE przeznaczonych do użytku sił zbrojnych państwa członkowskiego lub towarzyszącego im personelu cywilnego bądź też w celu zaopatrzenia ich mes lub kantyn, gdy siły te uczestniczą w działaniach obronnych przeprowadzanych w celu realizacji działania Unii w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony (dalej także „WPBiO”) poza swoim państwem członkowskim.
- Zwolnienie z VAT dla importu towarów do państw członkowskich przez siły zbrojne innych państw członkowskich do użytku tych sił lub towarzyszącego im personelu cywilnego lub też w celu zaopatrzenia ich mes bądź kantyn, jeżeli siły te biorą udział w działaniach obronnych przeprowadzanych w celu realizacji działania Unii w ramach WPBiO.
- Uznanie za wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów (WNT) wykorzystania towarów przez siły zbrojne państwa członkowskiego uczestniczącego w działaniach obronnych przeprowadzanych w celu realizacji działania Unii w ramach WPBiO, do użytku tych sił bądź towarzyszących im pracowników cywilnych, jeżeli – po pierwsze – te towary nie zostały nabyte przez te siły zbrojne na ogólnych zasadach regulujących opodatkowanie na rynku krajowym państwa członkowskiego oraz – po drugie – import tych towarów nie podlegałby zwolnieniu z VAT na mocy art. 143 ust. 1 lit. ga dyrektywy VAT.
Zwolnienia nie dotyczą misji cywilnych w ramach WPBiO, bowiem preferencje kierowane są wyłącznie do sił zbrojnych realizujących działania obronne. Ze zwolnienia nie skorzystają również dostawy towarów oraz świadczenia usług na rzecz personelu cywilnego – przy czym wyjątkiem jest świadczenie wykonane na rzecz personelu cywilnego towarzyszącego siłom zbrojnym podczas działań obronnych w ramach WPBiO poza ich państwem członkowskim.
Działania obronne Unii Europejskiej oraz WPBiO – zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji ustawy o VAT – obejmują misje i operacje wojskowe, działalność grup bojowych, wzajemną pomoc, projekty dotyczące stałej współpracy strukturalnej (PESCO) oraz działania Europejskiej Agencji Obrony (EDA).
Zwolnienia, o których mowa powyżej, nie dotyczą natomiast misji cywilnych w ramach WPBiO, bowiem zwolnienie kierowane jest wyłącznie do sił zbrojnych realizujących działania obronne. Ze zwolnienia nie skorzystają również dostawy towarów oraz świadczenia usług na rzecz personelu cywilnego – przy czym wyjątkiem jest świadczenie wykonane na rzecz personelu cywilnego towarzyszącego siłom zbrojnym podczas działań obronnych w ramach WPBiO poza ich państwem członkowskim. Zwolnienie nie znajdzie także zastosowania w przypadku towarów lub usług, które siły zbrojne nabywają do własnego użytku lub do użytku towarzyszącego im personelu cywilnego w ich własnym państwie członkowskim.
W związku z dostosowaniem ustawy o VAT do dyrektywy wprowadzono zmiany dotyczące m.in. możliwości uzyskania zwrotu podatku VAT dla sił zbrojnych państw członkowskich biorących udział w działaniach obronnych prowadzonych w celu realizacji działania Unii w ramach wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony, ich personelu cywilnego oraz jednostek dokonujących nabycia towarów lub usług na rzecz sił zbrojnych, co przewiduje art. 89 ust. 1 pkt 2a ustawy o VAT.
Część przepisów z mocą wsteczną
Tym samym podpisana przez Prezydenta RP, a także opublikowana 27 maja 2022 r. w Dzienniku Ustaw, nowelizacja ustawy o VAT ma na celu zgodnie z wolą prawodawcy usprawnić mobilność wojskową. Realizacji tego celu ma służyć usunięcie zbędnych obciążeń administracyjnych wynikających z aktualnych regulacji VAT i przyjęcie analogicznego podejścia w zakresie opodatkowania VAT czynności związanych z działaniami obronnymi w ramach UE i Organizacji Traktatu Północnoatlantyckiego. Nowelizacja dostosowuje polskie prawo do unijnych przepisów przewidujących szczególne rozwiązania i preferencje w zakresie VAT, w odniesieniu do działań obronnych realizowanych w ramach unijnej wspólnej polityki bezpieczeństwa i obrony. Co do zasady ustawa wejdzie w życie 1 lipca 2022 r., poza artykułem 2., który dotyczy wydatków na obronność w związku z działaniami prowadzonymi na terytorium Ukrainy (przepisy zaczęły obowiązywać z mocą wsteczną – od 18 maja), a także art. 3, 5 i 7-9 (nieodnoszącymi się do kwestii obronnościowych), które weszły w życie 28 maja 2022 r.
Autor: Paweł Jaworski