Wynajmowany lub leasingowany pojazd wykorzystywany za granicą a prawo do odliczenia
Podatnik, który nabywa w Polsce usługi wynajmu samochodów wykorzystywanych do realizacji robót budowlanych na nieruchomościach położonych poza terytorium Polski, co do zasady ma prawo do odliczenia VAT z wystawionych na jego rzecz faktur dokumentujących usługę najmu, a samą usługę najmu należy uznać za opodatkowaną podatkiem VAT w Polsce, a nie w państwie, na terytorium którego prowadzone są prace budowlane. Takie stanowisko zajął Dyrektor KIS.
Zostało ono sformułowane w interpretacji indywidualnej z 6 września 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.288.2023.2.RM).
Odliczenie VAT – przysługuje czy nie?
W stanie faktycznym poddanym ocenie organu, podatnik (zarejestrowany na potrzeby VAT w Polsce) świadczył usługi budowlane na nieruchomościach położonych w Holandii. Jednocześnie posiadał umowy najmu, których przedmiotem były samochody osobowe mogące przewieźć do 9 osób. Zgodnie z wyjaśnieniami w opisie stanu faktycznego, służyły one do przewozu pracowników oraz sprzętu na poszczególne budowy zarówno w Holandii, jak i w Polsce. Jak wskazał wnioskodawca, pracownicy wykonują usługi budowlane w miejscu projektu, a po jego zakończeniu są przenoszeni w miejsce nowej budowy (projektu). Ponadto podatnik zaznaczył, że zawarte w Polsce umowy najmu samochodów nie są elementem centralnym wykonywanych usług budowlanych, lecz stanowią, analogicznie jak wyposażenie stanowisk pracy, element niezbędny do ich realizacji. Pracownicy wraz z narzędziami i odzieżą ochronną muszą być przetransportowani na miejsce wykonania usług. Zakupione usługi najmu nie stanowią podstawowego celu umowy zawartej z kontrahentem, lecz są pomocnicze w wykonywaniu usług budowlanych. Dotyczą całej działalności gospodarczej, a nie konkretnego zlecenia.
W związku z powyższym podatnik miał wątpliwości, czy z uwagi na to, że wynajmowane pojazdy wykorzystywane są do świadczenia usług budowlanych na nieruchomościach, to czy nie należy stosować do nich reguły zawartej w art. 28e ustawy o VAT, zgodnie z którą miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, jest miejsce położenia nieruchomości, co w analizowanym przypadku skutkowałoby opodatkowaniem usług najmu pojazdów podatkiem VAT w Holandii, nie w Polsce. W konsekwencji podatnik powziął wątpliwość, czy przysługuje mu prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących usługi najmu świadczonej na jego rzecz.
Fiskus nie miał wątpliwości
W przywołanej we wstępie interpretacji Dyrektor KIS uznał, że pomimo tego, iż podatnik świadczy usługi budowlane, do których wykorzystuje wynajmowane przez siebie pojazdy, to sytuacja ta nie ma żadnego wpływu na opodatkowanie usługi najmu w Polsce. Organ wskazał, że szczególne miejsce świadczenia określone w art. 28e ustawy o VAT dotyczy wyłącznie usług, które ściśle odnoszą się do konkretnej, określonej co do miejsca położenia nieruchomości. W konsekwencji usługą związaną z nieruchomością nie jest każda dowolna usługa, wykazująca chociażby najmniejszy związek z daną nieruchomością, lecz jedynie usługa, która wprost odnosi się do konkretnej (określonej co do położenia) nieruchomości będącej też centralnym punktem usługi bądź też ma na celu zmianę prawnego lub fizycznego stanu konkretnej (określonej co do położenia) nieruchomości. Usługa najmu pojazdów służących do przewozu pracowników, narzędzi lub materiałów budowlanych takiego związku nie wykazuje, a zatem nie podlega szczególnej zasadzie ustalania miejsca świadczenia usług, o której mowa w art. 28e ustawy o VAT.
Dyrektor KIS uznał, że pomimo tego, iż podatnik świadczy usługi budowlane za granicą, do których wykorzystuje wynajmowane przez siebie pojazdy, to sytuacja ta nie ma żadnego wpływu na opodatkowanie usługi najmu w Polsce. Skutkiem takiej interpretacji będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących usługi najmu wystawionych na rzecz podatnika.
Dyrektor KIS uznał także, że w odniesieniu do umów najmu samochodów nie znajdzie zastosowania również art. 28j ust. 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym miejscem świadczenia usług krótkoterminowego wynajmu środków transportu jest miejsce, w którym te środki transportu są faktycznie oddawane do dyspozycji usługobiorcy – z uwagi na to, że pojazdy były wydawane przez wynajmującego w Polsce w siedzibie podatnika, a okresy najmu przekraczały 30 dni (co jest maksymalnym okresem dla najmu krótkoterminowego środków transportu).
W konsekwencji, skoro usługa wynajmu pojazdów nie wpisuje się w dyspozycję art. 28e ani art. 28j ust. 1 ustawy o VAT, to jej miejsce opodatkowania należy ustalić zgodnie z zasadą ogólną, co oznacza, że powinna ona podlegać opodatkowaniu w Polsce. Skutkiem takiej interpretacji będzie prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego na fakturach dokumentujących usługi najmu wystawionych na rzecz podatnika.
Powyższe uprawnienie wynika wprost z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy o VAT, zgodnie z którym podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeśli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą: dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami. W przedstawionej sytuacji Dyrektor KIS nie miał wątpliwości co do tego, że podatek związany z nabyciem usługi najmu samochodu mógłby zostać odliczony przez podatnika, gdyby miejscem świadczenia i opodatkowania usług budowlanych była Polska, a nie Holandia, a dodatkowo dysponuje on dokumentami, z których wynika związek odliczonego podatku VAT z czynnościami wykonywanymi poza terytorium kraju – w postaci umów najmu pojazdów, a także umów na wykonywanie usług (zleceń budowlanych) w Holandii. W konsekwencji w analizowanej sprawie spełniono przesłanki umożliwiające odliczenie VAT-u wynikającego z faktur dokumentujących wynajęcie samochodu od polskiego podatnika.
Powszechna sytuacja
Omawiana interpretacja jest o tyle ciekawa, że dotyczy sytuacji, które występują powszechnie w obrocie gospodarczym. Bardzo często bowiem czy to wynajmujący, czy korzystający, zawierają umowy najmu i leasingu, których przedmiotem są pojazdy wykorzystywane do świadczenia usług poza terytorium Polski. Co do zasady bez wpływu na kwalifikację usługi najmu lub leasingu jako świadczonej w Polsce (podlegającej opodatkowaniu polskim podatkiem VAT), a w konsekwencji dającej prawo do odliczenia podatku VAT naliczonego z faktur dokumentujących najem czy też leasing nie będzie miała sytuacja, w której:
- wynajęte lub leasingowane samochody służą do realizacji różnych zleceń zarówno w Polsce, jak i na terytoriach innych krajów,
- służą one całej działalności podatnika, a nie konkretnego zlecenia,
- najemca lub korzystający, zawierając umowę z wynajmującym lub finansującym, wskazał polski NIP.
Potwierdzeniem powyższego jest chociażby powołana interpretacja Dyrektora KIS.
