Szef KAS zdecydował: opłaty dodatkowe za naruszenia parkingowe opodatkowane VAT

Do niedawna Dyrektor KIS wydawał interpretacje, które przewidywały, że opłaty dodatkowe za naruszenie postanowień regulaminu parkowania, takie jak brak biletu, przekroczenie czasu czy zajęcie nieuprawnionego miejsca, nie są objęte VAT. Po wyroku TSUE stanowisko organu uległo zmianie i takie opłaty są uznawane za podlegające opodatkowaniu VAT. Pod koniec 2024 r. także jedna z wcześniejszych interpretacji indywidualnych potwierdzających stanowisko wnioskodawcy została zmieniona z urzędu przez Szefa KAS.

W wyroku z 20 stycznia 2022 r. w sprawie C-90/20 (Apcoa Parking Danmark A/S v. Skatteministeriet) TSUE orzekł, że opłaty pobierane przez spółki prowadzące prywatne parkingi z tytułu nieprzestrzegania ogólnych warunków ich użytkowania (zwykle – brak pobrania biletu) należy uznać za wynagrodzenie za odpłatne usługi podlegające VAT. To właśnie to orzeczenie skłoniło Szefa KAS do zmiany wydanych wcześniej interpretacji indywidualnych, w których organy potwierdzały, że w takich przypadkach VAT nie występuje.

Warto przypomnieć, że Naczelny Sąd Administracyjny już wcześniej, 21 czerwca 2018 r., podjął podobną decyzję w sprawie zarządzania parkingami w ramach systemu Park & Ride (sygn. akt I FSK 954/16). W tamtej sprawie Sąd stwierdził, że kara za pozostawienie pojazdu na parkingu po upływie doby parkingowej jest opodatkowana VAT, ponieważ stanowi opłatę za bezumowne użytkowanie.

Organ: brak VAT, jeśli korzystający jest nieznany

Wydane w ostatnim czasie pismo Szefa KAS dotyczyło gminy, udostępniającej odpłatnie miejsca parkingowe zlokalizowane poza pasem drogi publicznej. Opłata za korzystanie z parkingu była uiszczana przez korzystających za pomocą parkomatów. W przypadku naruszenia regulaminu parkingu, gmina pobierała od korzystających opłatę dodatkową o charakterze sankcyjnym. Jeśli nie była ona wnoszona w terminie, gmina wszczynała postępowanie celem ustalenia danych korzystającego. Nie we wszystkich przypadkach było to możliwe – dla pojazdów będących przedmiotem umowy leasingu wymagało to przekazania odpowiednich danych od leasingodawcy, a ustalenie danych korzystającego z parkingu łączyło się z nadmiernymi trudnościami, jeśli pojazd zarejestrowany był w państwie innym niż Polska lub według danych z CEPiK zarejestrowany był na osobę zmarłą. W tej sytuacji gmina odstępowała od dalszych czynności ukierunkowanych na egzekucję opłaty,  z uwagi na obiektywne okoliczności uniemożliwiające ich skuteczny pobór.

Początkowo Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej nr 0112-KDIL3.4012.387.2023.2.EW z 25 sierpnia 2023 r. potwierdził, że opłaty dodatkowe nałożone na korzystającego, gdy niemożliwe jest ustalenie jego danych i wyegzekwowanie opłat dodatkowych, nie podlegają opodatkowaniu VAT, gdyż nie ma związku pomiędzy świadczeniem gminy a należnym (lecz nieuiszczonym) wynagrodzeniem. Organ stwierdził również, że w sytuacji, gdy możliwe jest ustalenie danych korzystającego, który naruszył regulamin, obowiązek podatkowy powstanie na zasadach ogólnych z chwilą uiszczenia opłaty za bilet i wydania biletu z parkomatu, gdyż najem miejsca parkingowego oraz nałożenie opłaty dodatkowej stanowią świadczenie kompleksowe. Organ nie udzielił jednak wówczas odpowiedzi na pytanie, w jaki sposób powinno się udokumentować opłaty dodatkowe nałożone w przypadku, gdy gmina nie jest w stanie zidentyfikować korzystającego (jako na pytanie bezprzedmiotowe – z uwagi na uznanie przedmiotowych opłat za niepodlegające VAT).