Od 1 stycznia 2022 r., kiedy wprowadzono art. 43 ust. 22 do ustawy o VAT, podatnicy mogą zrezygnować ze zwolnienia podatkowego dla niektórych typów usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 38–41 ustawy. Możliwość rezygnacji ze zwolnienia z VAT dotyczy jednak konkretnych rodzajów usług, np. udzielania kredytów lub pożyczek, ale już nie pośrednictwa ubezpieczeniowego. Wśród zalet rezygnacji ze zwolnienia należy wymienić m.in. możliwość odliczenia podatku naliczonego od zakupów związanych z tego rodzaju działalnością.

Zrezygnować ze zwolnienia z VAT mogą podatnicy realizujący:

• transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące walut, banknotów i monet używanych jako prawny środek płatniczy, z wyłączeniem banknotów i monet będących przedmiotami kolekcjonerskimi, za które uważa się monety ze złota, srebra lub innego metalu oraz banknoty, które nie są zwykle używane jako prawny środek płatniczy lub które mają wartość numizmatyczną;
• usługi zarządzania, m.in.: funduszami inwestycyjnymi, portfelami inwestycyjnymi, ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi, pracowniczymi programami emerytalnymi, pracowniczymi planami kapitałowymi;
• usługi udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;
• usługi w zakresie udzielania poręczeń, gwarancji i wszelkich innych zabezpieczeń transakcji finansowych i ubezpieczeniowych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług, a także zarządzanie gwarancjami kredytowymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę;
• usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług;
• usługi, w tym także usługi pośrednictwa, których przedmiotem są udziały w: spółkach, innych niż spółki podmiotach, jeżeli mają one osobowość prawną – z wyłączeniem usług przechowywania tych udziałów i zarządzania nimi;
• usługi, których przedmiotem są instrumenty finansowe, z wyłączeniem przechowywania tych instrumentów i zarządzania nimi, oraz usługi pośrednictwa w tym zakresie.

Co warto zauważyć, nie jest możliwe wybrania opodatkowania VAT (rezygnacji ze zwolnienia) dla usług pośrednictwa ubezpieczeniowego (art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT). Konstrukcja przepisu wprowadza również zasadę, iż podatnik rezygnujący ze zwolnienia i wybierający opodatkowanie, będzie zobowiązany do opodatkowania wszystkich świadczonych przez niego usług wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12, 38- 41 świadczonych na rzecz podatników. Rezygnacja ze zwolnienia z VAT nie może być wybierana selektywnie dla określonych rodzajów usług, na przykład dla usług udzielania kredytów, podczas gdy dla pozostałych usług miałoby być stosowane zwolnienie od podatku. Oznacza to, że jeśli podatnik zdecyduje się na opodatkowanie pewnych usług, to takie postępowanie musi odnosić się do wszystkich usług objętych tymi przepisami, a nie tylko do wybranych.

Rezygnacja ze zwolnienia – na jakich warunkach?

Aby podatnik mógł zdecydować się na opodatkowanie usług, które zazwyczaj są zwolnione z VAT, musi spełnić wymagania określone w ustawie. Zgodnie z art. 43 ust. 22 ustawy o VAT, taki podmiot jest zobowiązany do:

• bycia zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny;
• złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego pisemnego zawiadomienia o wyborze opodatkowania tych usług przed początkiem okresu rozliczeniowego, od którego rezygnuje ze zwolnienia.

Kluczowy warunek odnosi się jednak do tego, że usługodawca będzie wykonywał świadczenie na rzecz innych podatników VAT. To znaczy, że opodatkowanie VAT będzie dotyczyło tylko tych usług, które zostaną wykonane na rzecz innych podmiotów zarejestrowanych jako czynni podatnicy VAT. Nie będzie to dotyczyło świadczeń realizowanych na rzecz konsumentów.