Najpierw analiza, potem zmiana? Wybór formy opodatkowania możliwy do 20 lutego
Jeśli przedsiębiorca prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą pierwszy przychód w tym roku osiągnął już w styczniu, jeszcze tylko do 20 lutego może wybrać formę opodatkowania na cały rok 2024. Trafna decyzja może przełożyć się na znaczące zmniejszenie obciążeń podatkowo-składkowych, nawet o kilkanaście tysięcy złotych lub więcej. Dla wielu samozatrudnionych, np. programistów, najkorzystniejszą formą opodatkowania może okazać się ryczałt.
Wybór formy opodatkowania jest o tyle istotny, że raz wybrana forma opodatkowania będzie obowiązywała przedsiębiorcę przez cały rok. W związku z tym przedsiębiorcy prowadzący JDG powinni dokonać szczegółowej prognozy przychodów, jakie mogą osiągnąć w 2024 r., oraz kosztów, które zostaną przez nich w tym czasie poniesione. Decyzja w zakresie formy opodatkowania ma kluczowe znaczenie dla rozmiaru obciążeń podatkowo–składkowych ponoszonych przez przedsiębiorcę. Dokonany wybór ma wpływ również na wysokość składki zdrowotnej, która po wprowadzeniu tzw. Polskiego Ładu stanowi w uproszczeniu kolejny podatek.
Technicznie zmiana formy opodatkowania odbywa się poprzez złożenie oświadczenia do urzędu skarbowego. Ze względu na to, że nie istnieje oficjalny wzór formularza, podatnik może dokonać wyboru poprzez złożenie w zasadzie jednozdaniowego oświadczenia na piśmie. Zmiana formy opodatkowania możliwa jest również elektronicznie, poprzez CEIDG. Jest to rozwiązanie bardzo przyjazne podatnikom, ponieważ cały proces przebiega sprawnie i sprowadza się do „kilku kliknięć”.
Złożone oświadczenie o wyborze formy opodatkowania „przechodzi” na następne lata. Oznacza to, że jeżeli – przykładowo – przedsiębiorca w ubiegłym roku stosował podatek liniowy, nie jest obowiązany do składania kolejnego oświadczenia na 2024 r., jeżeli w dalszym ciągu zamierza rozliczać się podatkiem liniowym.
Składki ZUS oraz składka zdrowotna
Wysokość składek na ubezpieczenia społeczne nie jest uzależniona od wybranej przez przedsiębiorcę formy opodatkowania. Niemniej, ze względu na fakt, że kwoty te ustalane są w oparciu o przeciętne wynagrodzenie, są one z roku na rok coraz wyższe. Tak też będzie w 2024 r. – „pełne” składki na ubezpieczenia społeczne (z uwzględnieniem składki chorobowej) wyniosą 1 600,32 zł.
Inaczej jest natomiast w przypadku składki zdrowotnej, której wysokość – jak wspomniano powyżej – zależy m.in. od wybranej formy opodatkowania. Zasady w tym zakresie przedstawiają się następująco:
Forma opodatkowania | Wysokość składki zdrowotnej |
Zasady ogólne (skala | 9% dochodu |
Podatek liniowy | 4,9% dochodu |
Ryczałt* | Zryczałtowana składka |
*Wysokość składki zdrowotnej w przypadku ryczałtowców ustalana jest na podstawie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w IV kwartale roku poprzedniego. Ze względu na fakt, że GUS nie opublikował jeszcze danych za IV kwartał 2023 r., zastosowaliśmy dane z kwartału III. Należy się więc spodziewać, że ostateczna wysokość składki zdrowotnej ulegnie zapewne nieznacznemu zwiększeniu.
Należy też pamiętać, że w przypadku podatników stosujących zasady ogólne lub rozliczających się podatkiem liniowym obowiązuje minimalna kwota składki zdrowotnej. W 2024 r. wynosi ona 381,78 zł. Oznacza to, że przedsiębiorca, który w danym miesiącu nie osiągnie dochodu, będzie pomimo tego obowiązany do zapłaty składki zdrowotnej w minimalnej wysokości.
Technicznie zmiany formy opodatkowania może dokonać poprzez złożenie oświadczenia do urzędu skarbowego albo elektronicznie, poprzez CEIDG. To drugie rozwiązanie jest bardzo przyjazne podatnikom, ponieważ cały proces przebiega sprawnie i sprowadza się do „kilku kliknięć”.
Przykład
Poniżej przedstawiamy, jak wybór formy opodatkowania może wpłynąć na obciążenia podatkowo–składkowe przedsiębiorcy. Przykład:
Pan Adrian jest programistą prowadzącym JDG (samozatrudnienie). Współpracuje z firmą informatyczną w oparciu o kontrakt B2B. Pan Adrian posiada stałe miesięczne wynagrodzenie wynikające z umowy. W rezultacie jest on w stanie oszacować jego zakładany roczny przychód. Pan Adrian zakłada, że w 2024 r. jego przychód wyniesie ok. 200 tys. zł, a koszty 10 tys. zł.
Biorąc pod uwagę powyższe informacje, obciążenia podatkowo–składkowe Pana Adriana w zależności od wybranej formy opodatkowania wyniosą:
Forma opodatkowania | Podatek | Zestawienie obciążeń podatkowych i parapodatkowych (podatek + ZUS + składka zdrowotna) | Efektywne opodatkowanie |
Podatek liniowy* | 30 861,00 zł | 58 433,85 zł | 31% |
Skala podatkowa | 27 055,00 zł | 61 630,49 zł | 32% |
Ryczałt** | 21 192,00 zł | 48 785,12 zł | 26% |
* Podatek liniowy bez uwzględnienia IP Box
** Zastosowana została 12% stawka ryczałtu – właściwa dla programistów
Powyższe obliczenia pokazują, że wybór ryczałtu będzie skutkował niższymi zobowiązaniami podatkowo–składkowymi aż o ok. 10 tys. zł w skali roku względem podatku liniowego. Jednak im większe przychody, tym potencjalnie wyższa będzie kwota korzyści wynikająca ze zmiany formy opodatkowania.
Wybór formy opodatkowania nie jest trywialnym zadaniem, a podejmując decyzję w tym zakresie, podatnik powinien uwzględnić wiele dodatkowych czynników, takich jak przysługująca mu stawka ryczałtu czy dostępność ulg podatkowych. Odpowiednie planowanie może jednak zaowocować znaczącymi zmianami w portfelu podatnika.
Autor: Michał Półtorak
W przypadku pytań w tym zakresie, uprzejmie zapraszamy do kontaktu – pomożemy wybrać właściwą formę opodatkowania. Istnieje też możliwość zakupu kalkulatora służącego obliczeniu obciążeń podatkowo-składkowych i efektywnego opodatkowania dla jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG).