Korzystne zmiany w akcyzie coraz bliżej

Korzystne zmiany w akcyzie coraz bliżej

Wkrótce powinny zakończyć się prace parlamentarne nad nowelizacją przepisów dotyczących podatku akcyzowego, za sprawą której wprowadzone zostaną rozwiązania dotyczące samochodów. Jeśli ustawa uzyska podpis Prezydenta, od 1 kwietnia 2025 r., podmioty o określonym statusie będą mogły uzyskać zwolnienie z akcyzy dla aut osobowych wykorzystywanych do celów badawczo-rozwojowych. Projektowane zmiany ułatwią również dokonywanie zwrotu akcyzy w przypadku samochodów zarejestrowanych w celu umożliwienia ich wywozu za granicę.

Rozwiązanie w postaci zwolnienia od akcyzy samochodów osobowych wykorzystywanych do celów badawczych pierwotnie było uwzględnione w projekcie tzw. ustawy deregulacyjnej opublikowanym 5 kwietnia 2024 r. przez Ministerstwo Rozwoju i Technologii, o czym pisaliśmy w artykule „Ustawa deregulacyjna a zwolnienie z akcyzy. Kto skorzysta?”. Obecnie jest ono procedowane w ramach rządowego projektu nowelizacji ustawy o VAT, ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw.

Zwolnienie nr 1 – dla centrów badawczych

Ma do niej zostać dodany art. 110b ust. 1, którego celem jest zwolnienie od akcyzy samochodów osobowych wykorzystywanych do celów badawczych. Projekt przewiduje, że samochód, dla którego ma zostać zastosowane zwolnienie, będzie musiał zostać zarejestrowany w szczególny sposób. Niezbędna będzie tzw. rejestracja profesjonalna, przewidziana dla przedsiębiorców zajmujących się produkcją, dystrybucją lub badaniem pojazdów, której warunki określa art. 80t ustawy prawo o ruchu drogowym. Wymaga ona m.in. złożenia odpowiednich oświadczeń i wniesienia opłat za blankiety profesjonalnych dowodów rejestracyjnych oraz profesjonalne tablice rejestracyjne.

Krąg podmiotów, które będą mogły skorzystać ze zwolnienia, jest jednak bardzo wąski. Projekt i towarzyszące mu uzasadnienia jednoznacznie wskazują na to, że regulacja jest adresowana wyłącznie do podmiotów posiadających status centrum badawczo-rozwojowego, o którym mowa w art. 17 ustawy o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej. Preferencji nie zastosują więc m.in. dystrybutorzy pojazdów, firmy leasingowe czy dealerzy samochodów – nawet w odniesieniu do pojazdów rejestrowanych do jazd testowych (również w odniesieniu do pojazdów, dla których wydawany jest profesjonalny dowód rejestracyjny wraz z profesjonalnymi tablicami rejestracyjnymi) na podstawie art. 80s ustawy prawo o ruchu drogowym.

Projektowane rozwiązania dotyczące akcyzy należy ocenić pozytywnie. Pierwsze z nich uwolnieni rynek badawczo-rozwojowy z części zobowiązań podatkowych, drugie zaś ułatwi dokonywanie zwrotu akcyzy w przypadku samochodów zarejestrowanych w celu umożliwienia ich wywozu za granicę i ograniczy konieczność dochodzenia swoich argumentów na etapie postępowania sądowego.

Zwolnienie nr 2 – dla eksporterów

Można zakładać, że znacznie wyższa będzie liczba beneficjentów drugiego rozwiązania zapisanego w omawianym projekcie nowelizacji, a więc mechanizmu zwrotu akcyzy od samochodów osobowych zarejestrowanych czasowo w celu ich wywozu z kraju. Projekt nowelizacji przewiduje dodanie do ustawy art. 107 ust. 1a, przewidującego, że podatnikowi przysługuje prawo do zwrotu akcyzy w przypadku WDT lub eksportu samochodu osobowego, od którego została zapłacona akcyza na terytorium kraju, również w odniesieniu do pojazdu, który był wcześniej zarejestrowany czasowo w Polsce w celu umożliwienia jego wywozu za granicę.

Literalne brzmienie obecnych przepisów akcyzowych uniemożliwia zwrot podatku akcyzowego zapłaconego od samochodu osobowego, który został czasowo zarejestrowany w celu wywozu, a następnie został wywieziony poza granice kraju. Taką możliwość dopuszczają jednak sądy administracyjne, które w ostatnich miesiącach wydają wyroki, z których wynika, że czasowa rejestracja samochodu osobowego na wniosek właściciela w celu jego przemieszczenia poza granicę kraju nie stanowi przeszkody do uzyskania zwrotu podatku akcyzowego.

Pozytywne orzeczenia to pokłosie wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 2023 r., w którym Sąd podkreślił konieczność dokonania rozróżnienia rejestracji czasowej, o której mowa w art. 74 ust. 2 ustawy prawo o ruchu drogowym (czasowej rejestracji z urzędu, której celem jest doprowadzenie do korzystania z pojazdów w Polsce, jako jednego z etapów postępowania administracyjnego rejestracyjnego) i rejestracji czasowej na wniosek, a więc tej, o której mowa w art. 74 ust. 2 pkt 2 ustawy prawo o ruchu drogowym (umożliwiającej wywóz pojazdu za granicę). Sąd zwrócił także uwagę, że istotne jest weryfikowanie celu, w jakim rejestracja jest dokonywana, w szczególności w przypadku rejestracji czasowych na wniosek. W orzeczeniu podkreślono również, że w tym względnie nie można kierować się wyłącznie literalną wykładnią art. 107 ust. 1 ustawy akcyzowej. Orzeczenie i sprawa na której tle zostało ono wydane, zostało szerzej opisane w artykule „Uprzednia rejestracja uniemożliwia zwrot akcyzy? Niekoniecznie!”.

Ustawodawca planuje również przeciwdziałać sytuacjom, w których samochód, będący czasowo zarejestrowany na terytorium kraju w celu umożliwienia jego wywozu za granicę (i od którego po dokonaniu WDT albo eksportu nastąpił zwrot akcyzy), ponownie zostaje sprowadzony do Polski – w ramach WNT albo importu, a także nadużyciom związanym z pozornym wywozem samochodów osobowych, mającym na celu nienależne uzyskanie zwrotu akcyzy. Więcej na ten temat pisaliśmy w tekście „Pozytywne zmiany dla eksporterów samochodów – będzie możliwość zwrotu akcyzy?”.

Zmiany w trakcie roku

Oba opisywane rozwiązania należy ocenić pozytywnie. Pierwsze z nich uwolnieni rynek badawczo-rozwojowy z części zobowiązań podatkowych, drugie zaś ułatwi dokonywanie zwrotu akcyzy w przypadku samochodów zarejestrowanych w celu umożliwienia ich wywozu za granicę i ograniczy konieczność dochodzenia swoich argumentów na etapie postępowania sądowego.

Pierwsze czytanie projektu opisywanej ustawy odbyło się 19 grudnia 2024 r., a Sejm zdecydował o jego skierowaniu do dalszych prac. Następnie 8 stycznia 2025 r. Komisja Finansów Publicznych zaproponowała kilka poprawek o charakterze legislacyjnym i porządkującym, wnosząc o jej uchwalenie przez Sejm. Jeśli tak się stanie, a następnie nowelizacja przepisów zostanie podpisana przez Prezydenta, wynikające z niej regulacje wejdą w życie 1 kwietnia 2025 r.