Kolejna odsłona sporu o opłaty dodatkowe w leasingu i ich kwalifikację w VAT
Opodatkowanie VAT opłat dodatkowych do umowy leasingu i najmu pozostaje przedmiotem sporów podatników z organami podatkowymi. Ich istotą jest to, które z dodatkowych należności należnych finansującym od korzystających i wynikających z umów leasingu, są ściśle i nierozerwalnie związane z usługą leasingu, stanowiąc wraz z nią usługę kompleksową opodatkowaną podatkiem VAT według stawki właściwej dla usługi leasingu. W niedawnym wyroku WSA w Warszawie uchylił co prawdę interpretację Dyrektora KIS, ale do czasu zajęcia stanowiska przez NSA ta sprawa pozostaje otwarta.
W najnowszych interpretacjach Dyrektor KIS podejmuje działania zmierzające do wyodrębnienia jak najszerszego katalogu usług dodatkowych do usługi leasingu, traktując je jako zupełnie odrębne usługi niezależne od leasingu, albo uznając, że dana opłata nie jest związana z żadną usługą świadczoną przez finansującego na rzecz korzystającego.
W kwestii opodatkowania podatkiem VAT wypowiadały się również sądy administracyjne, w tym Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 26 marca 2025 r., sygn. III SA/Wa 2822/24. W powołanym orzeczeniu Sąd podkreślił, że nie wszystkie opłaty dodatkowe do umowy leasingu stanowią element kompleksowej usługi leasingu. Opłaty dodatkowe: za cesję umowy leasingu, zmianę harmonogramu spłat czy też zmianę pierwotnych warunków umowy, zostały przez WSA w Warszawie uznane za ściśle związane z umową leasingu lub usługą najmu, co oznacza, że nie można ich sztucznie wydzielić z tych umów, a dodatkowo umowy leasingu i najmu nie mogłyby bez nich funkcjonować.
Natomiast opłaty dodatkowe za czynności techniczne dokonywane przez finansującego, tj. za przygotowanie kopii umowy, wystawienie duplikatu faktury, wysyłkę faktur w formie papierowej, choć stanowią usługi opodatkowane VAT, to nie zostały przez WSA w Warszawie uznane za związane z pierwotną umową leasingu czy też najmu. Nie stanowią one wraz z usługą leasingu świadczenia kompleksowego – to zwykłe usługi, która w przypadku gdy korzystający z nich skorzysta i poniesie stosowną opłatę, powinny być rozliczane w sposób właściwych dla nich, nie zaś dla umowy leasingu.
W dotychczasowych wyrokach sądy podzielały stanowisko Dyrektora KIS w zakresie traktowania poszczególnych opłat dodatkowych jako niestanowiących elementów kompleksowej usługi leasingu, ale na rozpoznanie przez NSA czekają skargi kasacyjne podatników, zawierające argumentację, przemawiającą za ścisłym związkiem opłat dodatkowych z umowami leasingu.
Dodatkowo WSA w Warszawie zgodził się z Dyrektorem KIS, że opodatkowaniu VAT nie podlegają opłaty za czynności o charakterze sankcyjnym. Klient (korzystający/najemca) w związku z działaniami np. windykacyjnymi, czy też polegającymi na wskazaniu jego danych na uzasadnione wezwanie organów administracji państwowej lub samorządowej, nie nabywa żadnego świadczenia, z którego chociażby potencjalnie mógłby odnosić konkretne korzyści o charakterze majątkowym.
Sprawa nadal pozostaje otwarta?
Kwalifikacja opłat dodatkowych na gruncie podatku VAT w mojej ocenie nie została kategorycznie zamknięta. Świadczy o tym liczba wniosków o interpretacje indywidualne wnoszonych do Dyrektora KIS przez podatników. Wprawdzie w dotychczasowych wyrokach wojewódzkie sądy administracyjne podzielały stanowisko Dyrektora KIS w zakresie traktowania poszczególnych opłat dodatkowych jako niestanowiących elementów kompleksowej usługi leasingu, ale na rozpoznanie przez NSA czekają skargi kasacyjne podatników, zawierające argumentację, przemawiającą za ścisłym związkiem opłat dodatkowych z umowami leasingu. Koncentrują się one przede wszystkim wokół tego, że bez samej umowy leasingu nie powstałby po stronie korzystającego obowiązek jej uiszczenia na rzecz finansującego. Przesądzać to ma, zdaniem skarżących, o opodatkowaniu VAT tego typu opłat na analogicznych zasadach jak w przypadku samej usługi leasingu.
Do czasu zajęcia stanowiska przez NSA sprawa w mojej ocenie cały czas pozostaje otwarta. Ocena kwalifikacji opłat dodatkowych na gruncie podatku VAT jest o tyle istotna, że regułę wynikającą z wydawanych interpretacji Dyrektor KIS próbuje rozciągać na wszystkie opłaty dodatkowe, które korzystający zobowiązany jest ponosić na rzecz finansującego zgodnie z umową leasingu, pozostawiając w niepewności co do ich kwalifikacji zarówno podatników, jak i finansujących.
