Gruntowne zmiany w Polskim Ładzie. Dotyczą PIT i składki zdrowotnej
Pierwsza odsłona nowelizacji Polskiego Ładu zmieni część obowiązujących od początku roku regulacji – w szczególności dotyczących opodatkowania PIT oraz składki zdrowotnej. Zgodnie z projektem większość nowych przepisów ma wejść w życie 1 lipca 2022 r., ale część z nich będzie miała moc wsteczną i będzie należało je stosować do przychodów i kosztów ponoszonych od 1 stycznia 2022 r. Jako że zmiany wprowadzane są w trakcie roku, muszą być one korzystne lub neutralne dla podatników.
Niższa stawka PIT
Kluczową zmianą ma być obniżenie stawki podatku w pierwszym progu podatkowym – z 17% na 12% dla podatników rozliczających się na zasadach ogólnych (przedsiębiorcy rozliczający się według skali podatkowej, osoby zatrudnione w oparciu o umowę o pracę, osoby otrzymujące wynagrodzenie z tytułu powołania, zleceniobiorcy, emeryci). Zmiana ta rekompensuje likwidację ulgi dla klasy średniej.
Bez zmian pozostanie natomiast wysokość kwoty wolnej od podatku (30 000 zł w skali roku) oraz stawka podatku w drugim progu podatkowym (32% od nadwyżki dochodów powyżej 120 000 zł).
Likwidacja ulgi dla klasy średniej
Ulga dla klasy średniej od samego początku budziła wiele kontrowersji – głównie ze względu na jej niejasny oraz skomplikowany sposób obliczania. Dodatkowo ulga nie obejmowała niektórych grup podatników, np. zleceniobiorców. W rezultacie zamiast obejmować ulgą dla klasy średniej kolejnych podatników, rządzący zdecydowali się na jej usunięcie.
Możliwość odliczenia części składki zdrowotnej (podatek liniowy, ryczałt, karta podatkowa)
Projekt nowelizacji Polskiego Ładu zmieni również sytuację podatników rozliczających się podatkiem liniowym. Zakłada on, że „liniowcy” będą uprawnieni do odliczenia od podstawy opodatkowania (dochodu) zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w łącznej wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 8 700 zł. Wysokość maksymalnej kwoty podlegającej odliczeniu będzie co rok waloryzowana.
Natomiast podatnicy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą uprawnieni do odliczenia od przychodu do 50% zapłaconych w ciągu roku składek na ubezpieczenie zdrowotne. Podatnik będący na karcie podatkowej odliczy od podatku 19% zapłaconych w ciągu roku składek na ubezpieczenie zdrowotne.
„Liniowcy” będą uprawnieni do odliczenia od podstawy opodatkowania (dochodu) zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne w łącznej wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym 8 700 zł. Natomiast podatnicy rozliczający się ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych będą uprawnieni do odliczenia od przychodu do 50% zapłaconych w ciągu roku składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Nowe (stare) preferencje dla rodzin
Osoby samotnie wychowujące dzieci będą miały możliwość ponownego rozliczenia się z dzieckiem (preferencja ta została usunięta w ramach przepisów Polskiego Ładu obowiązujących od 1 stycznia 2022 r.). Z uwagi na fakt, że powraca wspólne rozliczenie z dzieckiem, projekt zakłada usunięcie obowiązującej od 1 stycznia 2022 r. ulgi dla osób samotnie wychowujących dzieci, która wynosiła 1 500 zł.
Dodatkowo, do limitu zwolnienia w już występujących ulgach (dla młodych; na powrót; dla rodzin wielodzietnych; dla pracujących seniorów) zaliczać będą się również przychody z zasiłków macierzyńskich.
W projekcie zdecydowano się również na usunięcie obowiązującej od 1 stycznia 2022 r. ulgi na zabytki, która wywoływała wiele kontrowersji i zyskała miano „Pałacyku plus”. Ulga przestanie funkcjonować od 1 lipca 2022 r., a w uzasadnieniu do projektu ustawodawca wskazał, że projektowana ustawa zachowuje prawa nabyte do odliczenia wydatków poniesionych do 30 czerwca 2022 r.
JPK_CIT oraz JPK_PIT– nowe terminy
Termin na składanie JPK w zakresie ksiąg rachunkowych zostanie prawdopodobnie przesunięty na 2025 r., podczas gdy obowiązująca ustawa o Polskim Ładzie zakłada, że podatnicy będą wysyłać pliki JPK dla podatku dochodowego już od przyszłego roku.
Prokurenci zapłacą składkę zdrowotną
Projekt nowelizacji rozwiewa również wątpliwości dotyczące tego, czy prokurent podlega obowiązkowi opłacania składki zdrowotnej. Zgodnie z planowanymi zmianami osoba powołana do pełnienia funkcji na mocy aktu powołania, otrzymująca z tego tytułu wynagrodzenie, będzie podlegała obowiązkowi opłacania składki na ubezpieczenie zdrowotne. Jednocześnie w uzasadnieniu projektu wskazano, że prokurent podlega obowiązkowi opłacania składki zdrowotnej już od 1 stycznia 2022 r., a nowelizacja ma jedynie na celu doprecyzowanie przepisu i rozstrzygnięcie pojawiających się w tym obszarze wątpliwości.
PIT-2 u trzech pracodawców
W myśl przedstawionego projektu pracownik będzie uprawniony do złożenia oświadczenia PIT-2 aż trzem pracodawcom. W oświadczeniu pracownik nie będzie mógł jednak wskazać konkretnej kwoty zmniejszającej podatek (kwoty wolnej), który powinien stosować pracodawca. Będzie on mógł jednak złożyć oświadczenie o pomniejszanie zaliczki o kwotę stanowiącą: 1/12, 1/24 lub 1/36 kwoty zmniejszającej podatek.
Nowe obowiązki pracodawcy
Pracodawca będzie zobowiązany, by przed pierwszą wypłatą poinformować nowo zatrudnionego pracownika o możliwości złożenia oświadczeń i wniosków mających wpływ na obliczenie zaliczki na podatek. Raz złożone oświadczenie lub wniosek będą miały zastosowanie również do kolejnych lat podatkowych.
Komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej z obowiązkowymi składkami ZUS
Projekt przewiduje rozszerzenie katalogu osób uznawanych za osobę prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą według ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych o komplementariuszy spółek komandytowo-akcyjnych. Oznacza to, że komplementariusz spółki komandytowo-akcyjnej będzie podlegał obowiązkowi opłacania składek na ubezpieczenia społeczne.
Wkrótce Sejm
Przedstawiciele Ministerstwa Finansów zapowiadają, że Sejm zajmie się projektem nowelizacji Polskiego Ładu jeszcze pod koniec kwietnia. Wcześniej będzie nad nim pracował rząd. Wyjątkowo krótko będą trwały konsultacje społeczne, które mają zakończyć się już 2 kwietnia. Omawiane zmiany mają kosztować budżet państwa około 15 mld zł.
Ministerstwo Finansów zapowiada również kolejny pakiet zmian w Polskim Ładzie – tym razem dotyczący podatników CIT. Ma on zostać przedstawiony w ciągu kilku najbliższych tygodni.
Autor: Michał Półtorak