Dobra passa podatników chcących skorzystać z ulgi na złe długi – trwa nadal

Dobra passa podatników chcących skorzystać z ulgi na złe długi – trwa nadal

NSA po raz kolejny potwierdził, że w okresie obowiązywania niezgodnych z prawem unijnych przepisów dotyczących ulgi na złe długi, które w 2020 r. zakwestionował TSUE, podatnicy mogli pozostawać w przekonaniu, że nie przysługuje im prawo zastosowania tej instytucji. W takich przypadkach warunek związany z dwuletnim terminem na skorzystanie z ulgi można pominąć, a czas na dokonanie korekt upływa w ciągu trzech lat od końca roku, w którym opublikowano wyrok TSUE, a więc 31 grudnia 2023 r. Warto wykorzystać czas do końca roku i zweryfikować możliwość zastosowania ulgi.

Temat ten był poruszany wielokrotnie. Pisaliśmy m.in. o wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie wydanym 31 stycznia 2023 r. (I FSK 1715/22), w którym NSA przyznał rację Klientowi Gekko Taxens, potwierdzając, że podatnik mógł skutecznie dokonać korekty podatku należnego ze spornych faktur, mimo że nastąpiła ona po upływie dwóch lat od końca roku, w którym wystawione zostały korygowane faktury. Taka możliwość wynika z faktu, że skorzystanie z ulgi w przewidzianym przez ustawodawcę dwuletnim terminie uniemożliwiały mu (bądź znacznie utrudniały) przepisy krajowe, które zostały uznane za sprzeczne z prawem unijnym. Temu orzeczeniu poświęciliśmy artykuł „Kluczowy wyrok. NSA korzystnie w sprawie ulgi na złe długi”.

Ten warunek można pominąć

Kolejny krok w kierunku ukształtowania korzystnej dla podatników praktyki orzeczniczej NSA uczynił w wyroku wydanym 31 sierpnia 2023 r. (I FSK 305/19).

Przypominamy, że w aktualnie obowiązującym stanie prawnym zastosowanie ulgi na złe długi jest możliwe, jeżeli na dzień poprzedzający dzień złożenia deklaracji podatkowej, w której dokonuje się korekty, wierzyciel jest podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny i od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły trzy lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona.

Poprzedni stan prawny istotnie ograniczał możliwość zastosowania ulgi, jednak przepisy musiały zostać zliberalizowane w następstwie wydania przez Trybunał Sprawiedliwości UE wyroku z 15 października 2020 r. (C-335/19), w którym uznano, że przepisy krajowe nie mogą uzależniać obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem VAT od warunku, by w dniu dostawy towaru lub świadczenia usług, a także w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej mającej na celu skorzystanie z ulgi, dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT i nie był w trakcie postępowania upadłościowego ani w trakcie likwidacji, zaś wierzyciel w dniu poprzedzającym dzień złożenia korekty deklaracji podatkowej nadal był zarejestrowany jako podatnik VAT.

Podatnicy, którzy nie skorzystali z ulgi na złe długi, ponieważ uniemożliwiały im to niezgodne z prawem unijnym przepisy krajowe, wciąż mogą wystąpić ze stosownym wnioskiem i to nawet w stosunku do faktur wystawionych wcześniej niż w 2020 r. – o ile nie doszło jeszcze do upływu terminu przedawnienia. Termin na dokonanie korekt upływa jednak z końcem 2023 r., więc czasu jest niewiele.

Wyrok TSUE nie rozwiał jednak części wątpliwości związanych z terminem na skorzystanie z ulgi. NSA po raz kolejny opowiedział się po stronie podatników, uznając, że w okresie obowiązywania niezgodnych z prawem unijnych przepisów, mogli pozostawać w uzasadnionym przekonaniu, że nie przysługuje im prawo do skorzystania z ulgi. W konsekwencji warunek dotyczący terminu należy w takich przypadkach pomijać.

Coraz mniej czasu

Powyższa wykładnia oznacza w praktyce, że podatnicy, którzy nie skorzystali z ulgi na złe długi, ponieważ uniemożliwiały im to niezgodne z prawem unijnym przepisy krajowe, wciąż mogą wystąpić ze stosownym wnioskiem i to nawet w stosunku do faktur wystawionych wcześniej niż w 2020 r. – o ile nie doszło jeszcze do upływu terminu przedawnienia.

Czasu pozostaje jednak niewiele – termin na dokonanie korekt upływa w ciągu trzech lat od końca roku, w którym opublikowano w Dzienniku Urzędowym UE wyrok TSUE w sprawie C-335/19, co oznacza, że podatnicy mają czas do końca 2023 r. Takie stanowisko potwierdził Wojewódzki Sąd Administracyjny w Warszawie w wyroku z 24 kwietnia 2023 r. (III SA/Wa 2437/22). Warto zatem wykorzystać czas pozostały do końca roku i przyjrzeć się nieopłaconym przez dłużników fakturom pod kątem możliwości skorygowania podstawy opodatkowania w podatku VAT.

Jessa_Katarzyna_foto_min-min

Autor: Katarzyna Jessa, adwokat, mediator