Czy vouchery wydawane w ramach sprzedaży premiowej podlegają opodatkowaniu?

Pojęcie „sprzedaży premiowej” nie zostało zdefiniowane w ustawie o PIT. Utrudnia to zdecydowanie odpowiedź na pytanie, czy dla nagród związanych z taką sprzedażą można zastosować ustawowe zwolnienie z opodatkowania. Kluczowe zatem dla oceny tej sytuacji jest istnienie związku pomiędzy sprzedażą a przyznawaną nagrodą.

Prowadząc działania marketingowe, firmom z wielu branż zdarza się organizować akcje promocyjne, w ramach których klientom, którzy spełnią określone warunki regulaminu, oferowane są różnego rodzaju vouchery. Jedną z takich branż stanowi motoryzacja. Dealerzy samochodów stosują systemy poleceń, zakładające, że dotychczasowy klient może liczyć na otrzymanie bonu uprawniającego do bezpłatnego skorzystania z określonych usług, np. przeglądu auta, jeżeli poleci on dealera innej osobie, która następnie również zdecyduje się zakupić pojazd w jego salonie. Zdarza się, że vouchery w takich systemach otrzymują również ci nowi klienci, którzy korzystają z polecenia. Jak w takiej sytuacji wygląda opodatkowanie otrzymywanych voucherów na gruncie ustawy o PIT?

Vouchery otrzymywane przez dotychczasowych, jak i nowych klientów stanowią „nagrody związane ze sprzedażą premiową towarów lub usług”, które zaliczane są do „przychodów z innych źródeł”, o których mowa w art. 20 ustawy o PIT.

Zasadą jest, że z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim UE lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego, pobiera się zryczałtowany podatek dochodowy w wysokości 10% wygranej lub nagrody.

Pojęcie „sprzedaży premiowej” nie zostało jednak zdefiniowane w ustawie o PIT. Aby pokusić się o taką definicję, konieczne jest sięgniecie do wykładni językowej i ustalenie znaczenia poszczególnych pojęć „sprzedaży” i „premii”, a właściwie przymiotnika „premiowy”.

Pierwsze z nich pojawia się w przepisach kodeksu cywilnego regulujących umowę sprzedaży. Zgodnie z art. 535 k.c., w ramach umowy sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się tę rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę. Umowa sprzedaży ma więc charakter umowy wzajemnej, tzn. świadczenie jednej strony jest odpowiednikiem świadczenia drugiej strony.

W sytuacji, gdy dotychczasowy klient otrzyma voucher za skuteczne polecenie danej firmy, np. dealerskiej, nowemu klientowi, który zdecyduje się na skorzystanie z jej usług, czyli zakup tychże usług, to otrzymany przez klienta polecającego voucher będzie ściśle powiązany ze sprzedażą, bowiem wystąpienie sprzedaży jest warunkiem jego przyznania. Klient otrzymujący voucher będzie zatem zwolniony z opodatkowania, jeżeli jego jednorazowa wartość nie przekroczy 2000 zł.

Należy jednak pamiętać, że prawo podatkowe jest autonomiczną gałęzią prawa, do której nie można automatycznie przenosić pojęć zdefiniowanych dla potrzeb innych gałęzi prawa, o ile nie wynika to wyraźnie z przepisów. Niezasadne wydaje się więc w tym przypadku zawężanie zakresu pojęcia sprzedaży premiowej wyłącznie do sprzedaży „rzeczy”, skoro w ustawie o PIT mowa jest o sprzedaży premiowej towarów, ale też usług. Na konieczność szerokiego rozumienia pojęcia sprzedaży wskazuje także orzecznictwo sądów administracyjnych (np. NSA w wyroku z dnia 3 września 2015 r., sygn. akt: II FSK 1666/13).

Jeżeli chodzi natomiast o pojęcie „premii”, to internetowy Słownik PWN definiuje je jako „nagrodę za coś, często mającą zachęcić do czegoś osobę nagradzaną”. Przymiotnik „premiowy” należy zatem rozumieć jako odnoszący się do powyżej zdefiniowanej premii.

Na tej podstawie przyjąć można, że sprzedaż premiowa może oznaczać oddawanie towarów lub usług za określoną sumę pieniędzy, z którą to czynnością związana jest nagroda.

Warto jednak podkreślić, że ustawa o PIT, a konkretnie art. 21 ust. 1 pkt 68, przewiduje zwolnienie z opodatkowania w przypadku, gdy jednorazowa wartość nagród nie przekracza kwoty 2000 zł, przy czym zwolnienie nie dotyczy nagród otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności.

Trzeba jednak zaznaczyć, że istotne z punktu widzenia zastosowania zwolnienia dla nagród związanych ze sprzedażą premiową nie są cechy podmiotu wydającego i otrzymującego nagrodę, a jedynie to, czy istnieje związek pomiędzy przyznaną nagrodą a sprzedażą.

W konsekwencji przedsiębiorcy oferujące vouchery w ramach podobnych akcji promocyjnych nie będą zobowiązane do pobrania i odprowadzenia do urzędu skarbowego zryczałtowanego podatku oraz sporządzania deklaracji PIT-8AR.

Powyższe stanowisko potwierdzają również organy podatkowe, które wydały co najmniej kilka indywidualnych interpretacji w podobnych sprawach. Mowa m.in. o interpretacji Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 14 maja 2021 r. (nr 0112-KDWL.4011.20.2021.2.DK) oraz interpretacji z 6 sierpnia 2019 r. (nr 0114-KDIP3-2.4011.328.2019.1.LZ) wydanej przez ten sam organ.

Autor: Żaneta Napora, adwokat