Wynajem leasingowanego pojazdu. Czy należy stosować limit?
Zdarza się, że leasingowany pojazd jest dalej przekazywany do wykorzystywania przez innych użytkowników – przykładowo w ramach najmu. Co jednak w sytuacji, gdy pojazd użytkowany jest zarówno przez leasingobiorcę, jak i dalszego najemcę? Czy ograniczenie w zaliczeniu rat leasingowych do kosztów podatkowych odnosi się do ich całkowitej wysokości, czy ich części – zgodnie z proporcjonalnym wykorzystaniem pojazdu przez każdy z tych podmiotów? A tym samym, czy w zakresie, w jakim pojazd jest wykorzystywany przez najemcę, leasingobiorca może korzystać z pełnego odliczenia proporcjonalnej części raty?
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT, do kosztów uzyskania przychodu zaliczyć można tylko taką część opłat leasingowych, jaka wynika z proporcji wartości pojazdu do limitu (zasadniczo wynosi on 150 000 zł, a dla samochodów elektrycznych, a od niedawna także wodorowych – 225 000 zł). Dla porządku należy wskazać na art. 16 ust. 5c, zgodnie z którym powyższy limit dotyczy tylko części kapitałowej raty leasingowej (spłaty wartości samochodu osobowego) ¬– część odsetkowa stanowi koszt podatkowy w całości.
Fiskus i sąd zgodne – limit pozostaje
Leasingowany samochód może być (o ile umowa nie stanowi inaczej) przekazany do dalszego używania w ramach wynajmu. Należy się jednak zastanowić nad skutkami podatkowymi takiej operacji po stronie „oryginalnego” leasingobiorcy (czyli tego, który jest związany umową bezpośrednio z firmą leasingową).
Jedna z koncepcji zakłada, że limit 150 000 zł obowiązuje „pierwotnego” leasingobiorcę tylko w odniesieniu do takiej części raty kapitałowej, w jakim stopniu faktycznie użytkuje on pojazd. Inaczej mówiąc, jeśli samochód jest następnie całkowicie przeznaczany do użytkowania w ramach wynajmu – limit w ogóle nie powinien mieć w jego przypadku zastosowania. Przyjmuje się bowiem, że limit ten obowiązuje faktycznego użytkownika pojazdu. Od razu należy jednak zaznaczyć, że takie podejście – nawet w przypadku przeznaczenia leasingowanego w ramach umowy leasingu operacyjnego pojazdu w 100% do wynajmu – nie jest jednomyślnie aprobowane w orzecznictwie sądowym.
WSA w Gliwicach (sygn. I SA/Gl 1362/21)y w wyroku z 6 grudnia 2021 r. podzielił stanowisko organu i oddalił skargę. Skład orzekający wskazał m.in., że skoro spółka jest zobowiązana do opłacania rat leasingowych na podstawie umowy, to limit z art. 16 ust. 1 pkt 49a dotyczy całości raty leasingowej, a nie tylko części przypadającej na realne wykorzystanie pojazdów przez spółkę. Wyrok jest nieprawomocny.
Powyższe podejście przyjęła jednak pewna spółka we wniosku o interpretację. Zawierała ona umowy leasingu, a następnie samochody były użytkowane zarówno przez jej pracowników, jak i pracowników spółek powiązanych (w proporcji odpowiednio 40/60%). Spółka uważała, że limit z art. 16 ust. 1 pkt 49a ustawy o CIT będzie dotyczył wyłącznie tej części raty kapitałowej, która przypada na faktyczne użytkowanie pojazdów przez spółkę, a więc 40%. W odniesieniu do pozostałej części raty pokrywanej efektywnie przez spółki powiązane (na podstawie wystawianych faktur) limit nie będzie miał już zastosowania.
Dyrektor KIS uznał jednak stanowisko wnioskodawcy za nieprawidłowe. Sprawa trafiła przed WSA w Gliwicach (sygn. I SA/Gl 1362/21), który w wyroku z 6 grudnia 2021 r. podzielił stanowisko organu i oddalił skargę. Skład orzekający wskazał m.in., że skoro spółka jest zobowiązana do opłacania rat leasingowych na podstawie umowy, to limit z art. 16 ust. 1 pkt 49a dotyczy całości raty leasingowej, a nie tylko części przypadającej na realne wykorzystanie pojazdów przez spółkę. Sąd ocenił, że jeżeli strona skarżąca ponosi opłaty wynikające z umowy leasingu, o której mowa w art. 17a pkt 1 u.p.d.o.p (z wyjątkiem opłat z tytułu składek na ubezpieczenie samochodu osobowego), to zasadne jest stanowisko organu interpretacyjnego, że w jej przypadku znajdzie zastosowanie ograniczenie, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 49a u.p.d.o.p. Wyrok jest nieprawomocny.
Nie wszystko stracone?
W tym miejscu należy dodać, że omawiane zagadnienie było już przedmiotem dwóch orzeczeń WSA w Warszawie – również nieprawomocnych. W pierwszym z wyroków (z 7 lutego 2020 r., sygn. III SA/Wa 1512/19) skład orzekający – podobnie jak WSA w Gliwicach – uznał, że limit powinien być stosowany. W drugim jednak (z 20 sierpnia 2020 r., sygn. III SA/Wa 2087/19) sąd uznał, że w przypadku wynajmu leasingowanego samochodu art. 16 ust. 1 pkt 49a nie ma zastosowania, ponieważ prowadziłoby to do dwukrotnego ograniczenia w zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów raty leasingowej z tytułu zawartych umów – zarówno „oryginalnego” leasingobiorcy, jak i spółek zależnych, które faktycznie korzystają z przedmiotu leasingu.
Ze względu na niejednolite orzecznictwo należy obserwować dalszą praktykę organów i sądów administracyjnych w tym obszarze. Jednolitego stanowiska nie poznamy jednak najprawdopodobniej do czasu wydania orzeczenia przez Naczelny Sąd Administracyjny.
Autor: Mateusz Wrzosek