Jakie konsekwencje rządowej Tarczy Antyinflacyjnej 2.0.?

Po rozpatrzeniu poprawek Senatu 26 stycznia 2022 r. Sejm ostatecznie ustalił treść projektu ustawy z 13 stycznia 2022 r. o zmianie ustawy o podatku VAT, nazywanej tzw. Tarczą Antyinflacyjną 2.0. Ustawa uzyskała już podpis Prezydenta, co oznacza, że od 1 lutego 2022 r. do 31 lipca 2022 r. przedsiębiorcy będą stosować niższe stawki VAT m.in. na podstawowe produkty żywnościowe oraz paliwo.

Według danych Głównego Urzędu Statystycznego (GUS) za grudzień 2021 r. inflacja w Polsce wyniosła 8,6 proc. w ujęciu rocznym. To najwyższy odczyt od 21 lat. Chcąc przeciwdziałać skutkom rosnącej inflacji, 13 stycznia 2022 r. Sejm uchwalił projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, czyli tzw. Tarczę Antyinflacyjną 2.0. 26 stycznia 2022 r. Sejm, po rozpatrzeniu poprawek Senatu, ostatecznie ustalił jego tekst. Przyjęta ustawa zakłada obniżenie stawek VAT na niektóre towary, m.in.: żywnościowe, gaz ziemny, paliwa, energię elektryczną i cieplną , nawozy oraz środki ochrony roślin. Do najważniejszych zmian, które przewiduje Tarcza Antyinflacyjna 2.0, należy zaliczyć jednak obniżenie stawki VAT na paliwo, aktualnie objęte stawką VAT 23%, oraz na podstawowe produkty żywnościowe (aktualna stawka VAT w wysokości 5%).

Produkt	Stawka VAT obowiązująca do 31 stycznia 2022 r.	Stawka VAT obowiązująca od 1 lutego 2022 do 31 lipca 2022 r.
żywność	5%	0%
gaz ziemny	8%	0%
paliwa silnikowe (olej napędowy, biokomponenty stanowiące samoistne paliwa, benzyna silnikowa, LPG)	23%	8%
energia elektryczna	5%	Przedłużenie terminu obowiązywania 5% stawki VAT
energia cieplna	8%	5%
nawozy, środki ochrony roślin, ziemia ogrodnicza oraz inne środki w zakresie produkcji rolniczej	8%	0%

Obniżka VAT na paliwo

Warto przypomnieć, że w ustawie dotyczącej tzw. Tarczy Antyinflacyjnej 1.0., wprowadzono obniżkę akcyzy na paliwa silnikowe do minimalnego dozwolonego poziomu w Unii Europejskiej na okres od 1 stycznia 2022 r. do 31 maja 2022 r., co pozwoliło koncernom paliwowym na obniżenie cen paliw o 20–30 gr. W ramach dalszych działań mających przeciwdziałać skutkom wysokiej inflacji ustawodawca przewidział obniżkę stawki VAT na paliwo z 23% na 8%, w efekcie czego ceny paliw mają ulec obniżeniu – o kolejne 60-70 gr. Planowana obniżka stawek VAT ma obowiązywać w okresie od 1 lutego do 31 lipca 2022 r.

Dla przedsiębiorców wykorzystujących samochody w działalności gospodarczej wejście w życie drugiej odsłony tzw. Tarczy Antyinflacyjnej – poza obniżeniem kosztów związanych z eksploatacją aut – będzie miało konsekwencje podatkowe, przede wszystkim w postaci zmniejszenia kwoty VAT wynikającej z faktur za paliwo, o jaką będą oni mogli obniżyć swój podatek należny.

Po wejściu w życie omawianych przepisów kwota VAT do odliczenia oraz kwota kosztów pomniejszająca dochód będą mniejsze, ale obniżka cen paliw spowoduje, że co do zasady w kieszeni przedsiębiorców zostanie więcej środków, które będzie można przeznaczyć na inne cele prowadzonej działalności. Wynika to z faktu, że ostatecznie przedsiębiorca za zatankowanie paliwo o objętości 50 litrów ze stawką VAT 23% realnie wyda około 225 zł, a za paliwo z obniżoną do poziomu 8% stawką VAT 210 zł, tj. około 15 zł mniej.

Zmianę wynikającą z obniżenia VAT-u na paliwo można zobrazować poprzez poniższy przykład. Przyjęto następujące założenia: przedsiębiorca, opodatkowany wynoszącym 19% podatkiem liniowym, wykorzystuje samochód zarówno w działalności gospodarczej, jak i w celach prywatnych, zatem co do zasady z tytułu nabycia tego paliwa przysługuje mu możliwość odliczenia 50% VAT wynikającego z faktury oraz zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartość 75% poniesionego wydatku (tj. 75% z sumy kwoty netto i 50% nieodliczonego VAT-u). Średnio na stacji paliw nabywa on jednorazowo 50 litrów paliwa. Do celów niniejszego przykładu przyjęta została obecna cena za litr benzyny bezołowiowej w wysokości 5,80 zł.

Stawka VAT 23%

50 litrów x 5,80 zł – wartości na FV:

Wartość brutto	Wartość netto	VAT
290,00 zł	235,77 zł	54,23 zł

Przedsiębiorca obecnie ma prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę VAT wynoszącą 27,11 zł. Natomiast wartość 37,46 zł przedsiębiorca będzie mógł odliczyć od podatku dochodowego.

Łączna wartość korzyści podatkowej wynosi 64,57 zł.

Stawka VAT 8%

Po obniżeniu stawki VAT na paliwa do 8% cena paliwa obniży się z 5,80 zł do około 5,10 zł.

50 litrów x 5,10 – wartości na FV:

Wartość brutto	Wartość netto	VAT
255,00 zł	236,11 zł	18,89 zł

Po obniżce VAT-u przedsiębiorca będzie miał prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę VAT wynoszącą 9,45 zł. Natomiast wartość 34,99 zł przedsiębiorca będzie mógł odliczyć od podatku dochodowego.

Łączna wartość uzyskanej przez przedsiębiorcę korzyści podatkowej wyniesie 44,43 zł.

I choć – jak widać – po wejściu w życie omawianych przepisów kwota VAT do odliczenia oraz kwota kosztów pomniejszająca dochód będą mniejsze, to obniżka cen paliw spowoduje, że co do zasady w kieszeni przedsiębiorców zostanie więcej środków, które będzie można przeznaczyć na inne cele prowadzonej działalności. Wynika to z faktu, że ostatecznie przedsiębiorca za paliwo ze stawką VAT 23% realnie wyda 225,43 zł, a za paliwo z obniżoną do poziomu 8% stawką VAT 210,57 zł, tj. ok. 15 zł mniej.

Na obniżce skorzystają również konsumenci nieprowadzący działalności. Warto jednak pamiętać, że planowane obniżenie stawek VAT w Tarczy Antyinflacyjnej 2.0. ma stanowić swego rodzaju „hamulec” dla rosnącej inflacji. Z tego powodu efekty głównych celów ustawy – jeśli oczywiście planowane działania okażą się skuteczne – powinny być zauważalne już w najbliższych miesiącach po rozpoczęciu jej obowiązywania.

Autor: Piotr Piechowicz