Wzrost płacy minimalnej w 2024 r. niemal pewny. Ile wyniesie?
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej zapowiedziało, że od przyszłego roku płaca minimalna wyniesie ponad 4 tys. zł brutto, a podwyżki w tym zakresie będą wyższe niż notowane w ostatnim czasie odczyty wskaźnika inflacji. Przedstawiciele pracodawców wskazują, że tak znaczący wzrost przyczyni się do kolejnych podwyżek cen, zaś związkowcy postulują, by minimalne wynagrodzenie było jeszcze wyższe niż proponuje rząd.
Wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę jest corocznie przedmiotem negocjacji w ramach Rady Dialogu Społecznego. Rada Ministrów ma obowiązek przedstawić propozycję zmiany jej wysokości w terminie do 15 czerwca.
Jak wynika z zapowiedzi przedstawionych przez Minister Rodziny i Polityki Społecznej Marlenę Maląg, w przyszłym roku płaca minimalna ma zostać podwyższona dwukrotnie. Od stycznia 2024 r. minimalne wynagrodzenie miałoby wynosić 4 242,00 zł brutto, a od lipca 2024 r. – 4 300,00 zł brutto. Minimalna stawka godzinowa wyniosłaby – odpowiednio – 27,70 zł i 28,10 zł brutto.
Warto przypomnieć, że w tym roku płaca minimalna również ulega dwukrotnej zmianie. Od stycznia wynosi ona 3 490,00 zł brutto, a już od 1 lipca 2023 r. zostanie podwyższona do kwoty 3 600,00 zł brutto.
Teraz uzgodnienia
Rada Dialogu Społecznego, w skład której wchodzą przedstawiciele pracowników, pracodawców oraz strony rządowej, po otrzymaniu ministerialnej propozycji w zakresie zmiany wysokości płacy minimalnej w 2024 r. (a także pozostałych danych, np. o prognozowanym na następny rok wskaźniku cen oraz wysokości przeciętnego wynagrodzenia), powinna w terminie 30 dni uzgodnić poziom minimalnego wynagrodzenia oraz wysokość minimalnej stawki godzinowej.
Jeśli w tym terminie uzgodnienie to nie nastąpi, Rada Ministrów powinna ustalić obie kwoty w drodze rozporządzenia, w terminie do 15 września.
Co proponują pracodawcy, a co OPZZ?
Krytycznie do propozycji rządowej odnoszą się przedstawiciele pracodawców, wskazując, że wzrost płacy minimalnej wraz z pozostałymi obietnicami rządowymi, w tym m.in. planowaną waloryzacją świadczenia 500+ do kwoty 800 zł oraz 13. i 14. emeryturą, spowoduje dalszy wzrost inflacji, która w maju 2023 r. wyniosła 13%.
Ze znacznym wzrostem składek na ubezpieczenie społeczne w 2024 r. muszą liczyć się także przedsiębiorcy. W przypadku osób, które korzystają z tzw. małego ZUS, składki na ubezpieczenie społeczne wyniosą miesięcznie 402,78 zł w pierwszej połowie 2024 r., a w drugiej połowie roku 408,17 zł (aktualnie jest to kwota 331,36 zł, a od lipca 2023 r. 341,72 zł). Ci zaś, którzy z takiej preferencji nie mogą skorzystać, powinni liczyć się z kwotą w wysokości 1 594,18 zł miesięcznie, o około 12% więcej niż w tym roku.
Z drugiej strony, Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) podnosi, że płaca minimalna od stycznia 2024 r. powinna wynosić co najmniej 4 300,00 zł brutto, a od lipca 2024 r. co najmniej 4 540,00 zł brutto, a więc – odpowiednio – o 1,3% i 5,5% więcej niż wynikałoby z ministerialnej propozycji. Postulowane przez siebie kwoty OPZZ uzasadnia m.in. właśnie wysoką inflacją, wskazując, że z danych GUS wynika, iż w ubiegłym roku zyski przedsiębiorstw rosły szybciej niż wynosił wskaźnik inflacji.
Wzrost płacy to wzrost składek
Warto też zwrócić uwagę, że wzrost płacy minimalnej oznacza podwyżki składek ZUS, co dla pracodawców przełoży się na wyższe koszty zatrudnienia w przyszłym roku.
Ze znacznym wzrostem składek na ubezpieczenie społeczne w 2024 r. muszą liczyć się także przedsiębiorcy. W przypadku osób prowadzących jednoosobową działalność, które korzystają z preferencyjnych składek (tzw. mały ZUS), które oblicza się od podstawy wynoszącej 30% minimalnego wynagrodzenia, składki na ubezpieczenie społeczne wyniosą miesięcznie 402,78 zł w pierwszej połowie 2024 r., a w drugiej połowie roku 408,17 zł (aktualnie jest to kwota 331,36 zł, a od lipca 2023 r. 341,72 zł). Ci zaś, którzy z takiej preferencji nie mogą skorzystać, powinni liczyć się z kwotą w wysokości 1 594,18 zł miesięcznie – bez składki zdrowotnej (jej wysokość uzależniona jest od formy opodatkowania i dla podatników na skali podatkowej wynosi 9%, a w przypadku podatku liniowego – 4,9%). Składki na ubezpieczenie społeczne (bez preferencji) wzrosną więc w przyszłym roku o około 12% (w tym roku przedsiębiorcy płacą wraz ze składką na ubezpieczenie chorobowe 1 418,48 zł). Trzeba jednak zaznaczyć, że w przypadku składek na ubezpieczenie społeczne podstawę ich wymiaru stanowi nie kwota minimalnego wynagrodzenia, ale kwota stanowiąca 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego (w 2023 r. jest to kwota 4 161,00 zł, w przyszłym roku ma ona wynieść 7 794,00 zł).
Maksymalne odprawy wyniosą…
Wzrost płacy minimalnej będzie miał również wpływ na maksymalną wysokość odprawy pieniężnej należnej pracownikowi z tytułu rozwiązania umowy o pracę z przyczyn od niego niezależnych. Jest ona wypłacana, w zależności od stażu pracy, w wysokości od jedno- do trzymiesięcznego wynagrodzenia, ale jednocześnie nie może przekraczać kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia. Zakładając, że w przyszłym roku wysokość płacy minimalnej będzie odpowiadać kwotom zapowiedzianym przez MRiPS, taka odprawa nie będzie mogła przekroczyć kwoty 63 630,00 zł (w okresie styczeń–czerwiec 2024 r.) oraz 64 500,00 zł (w okresie lipiec–grudzień 2024 r.).
Tego, na jakim poziomie zostanie ostatecznie ustalona płaca minimalna w 2024 r., dowiemy się w najbliższym czasie.
Autor: Żaneta Napora, adwokat