Sprawozdanie finansowe za rok 2022. O czym należy pamiętać?
Choć w tym roku terminy na złożenie zeznania rocznego – podobnie jak w latach „covidowych” – zostały wydłużone, to jednocześnie Ministerstwo Finansów nie zdecydowało się na przesunięcie terminów na realizację obowiązków związanych ze sprawozdaniami finansowymi. Tymczasem ujawnienie zdarzeń mogących mieć wpływ na sprawozdanie wiąże się z dodatkowymi obowiązkami, a za zawarcie w nim nierzetelnych danych grozi odpowiedzialność karna.
Czerwiec to okres wyjątkowo intensywny dla pracowników działów księgowości i prawników, ponieważ to w tym miesiącu większość podmiotów gospodarczych dokonuje zamknięcia dokumentacji za miniony rok obrotowy.
Obowiązek sporządzania sprawozdań finansowych mają firmy, które albo muszą, albo dobrowolnie chcą prowadzić księgi rachunkowe, zgodnie z ustawą o rachunkowości.
Wydłużenie, które nic nie daje
W ostatnich latach terminy sprawozdawcze wynikające z ustawy o rachunkowości były przedłużone na podstawie delegacji zawartej w ustawie covidowej. W tym roku ustawodawca powrócił do utartej praktyki i wyznaczył podmiotom gospodarczym, których rok obrotowy jest równy kalendarzowemu, następujące – ostateczne – terminy w zakresie sprawozdań finansowych za 2022 r.:
- 31 marca 2023 r. – sporządzenie sprawozdania finansowego
- 30 czerwca 2023 r. – zatwierdzenie sprawozdania finansowego
- 15 lipca 2023 r. – złożenie sprawozdania finansowego we właściwym rejestrze sądowym za pośrednictwem systemu teleinformatycznego.
Termin na złożenie zeznania o wysokości osiągniętego dochodu lub poniesionej straty w roku podatkowym, który zakończył się między 1 grudnia 2022 a 28 lutego 2023 r. (CIT-8, CIT-8AB, CIT-8E) został natomiast przedłużony do 30 czerwca 2023 r. na podstawie Rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 16 marca 2023 r.
W efekcie, terminy na sporządzenie sprawozdania i rozliczenie podatku dochodowego od osób prawnych przestały być zsynchronizowane tak, jak we wcześniejszych latach, co wywołuje niemałe zamieszanie wśród osób odpowiedzialnych za księgowość. Sporządzenie CIT–8 wymaga bowiem zamknięcia ksiąg rachunkowych (przygotowania bilansu), a informacje o podatku zawarte w tej deklaracji powinny być zgodne z danymi w sprawozdaniu finansowym. W efekcie samo wydłużenie terminu na przygotowanie zeznania rocznego (bez jednoczesnego przesunięcia terminów na realizację obowiązków związanych ze sprawozdaniem finansowym) nie pomogło przedsiębiorcom w zamknięciu roku obrotowego, ponieważ musieli być z tym gotowi już 31 marca 2023 r.
Do sprawozdania niezbędne zeznanie
Aby przygotować sprawozdanie finansowe, potrzebne są informacje dotyczące zobowiązania podatkowego w CIT oraz różnic między wynikiem finansowym a podatkowym. Prawdopodobnie wielu przedsiębiorców będzie musiało zaktualizować swoje sprawozdania finansowe lub wprowadzić w nim istotne korekty jeszcze przed końcem czerwca – zanim zostanie ono zatwierdzone przez odpowiednie organy podatnika, np. walne zgromadzenie wspólników.
Dane zawarte w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym jednostki oraz w zeznaniu rocznym powinny być ze sobą ściśle skoordynowane. Stąd w przypadku wykrycia jakichkolwiek zdarzeń, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie, podmiot gospodarczy powinien je zmienić, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy.
Dane zawarte w zatwierdzonym sprawozdaniu finansowym jednostki oraz w deklaracji CIT–8 (względnie CIT-8AB, CIT-8E) powinny być ze sobą ściśle skoordynowane. Stąd w przypadku wykrycia jakichkolwiek zdarzeń, które mają istotny wpływ na to sprawozdanie, podmiot gospodarczy powinien je zmienić, dokonując jednocześnie odpowiednich zapisów w księgach rachunkowych roku obrotowego, którego sprawozdanie finansowe dotyczy. Niezbędne będzie również powiadomienie biegłego rewidenta, który sprawozdanie to bada lub zbadał (jeśli podmiot jest zobowiązany do przeprowadzenia takiego badania).
Istotne i ujawnione zdarzenia dotyczące sprawozdania finansowego powinny spowodować jego korektę, co zazwyczaj wiąże się z koniecznością ponownego przygotowania dokumentu w nowej wersji i podpisania go przez osobę, której powierzono prowadzenie ksiąg, a także kierownika jednostki (a jeżeli jednostką kieruje organ wieloosobowy – przez wszystkich członków tego organu albo co najmniej jedną osobę wchodzącą w skład tego organu w sposób określony w art. 52 ust. 2b ustawy o rachunkowości).
Z uwagi na podpisanie dokumentów po wyznaczonym ustawowym terminie (w tym roku – po 31 marca) rekomenduje się przechowywanie obu wersji sprawozdania finansowego, przy czym zatwierdzona i złożona w KRS powinna być ta ostateczna (poprawiona) wersja sprawozdania.
Warto podkreślić, iż w przypadku identyfikacji zdarzeń, które nastąpiły po dniu bilansowym, ale nie powodują zmiany stanu istniejącego na dzień bilansowy, może zaistnieć konieczność ujawnienia ich w informacji dodatkowej do sprawozdania finansowego. Należy mieć jednak świadomość, że w takich przypadkach również niezbędne będzie sporządzenie sprawozdania i informacji w nowej wersji.
Jakie sankcje za nierzetelne dane?
Zatwierdzenie rocznego sprawozdania finansowego, które w tym roku powinno nastąpić do 30 czerwca, skutkuje ostatecznym zamknięciem ksiąg rachunkowych za dany rok obrotowy i uzyskaniem prawa do podziału lub pokrycia wyniku finansowego, co oznacza możliwość dokonania dystrybucji zysku lub pokrycia straty. Co istotne, po zatwierdzeniu sprawozdania dokonywanie w nim zmian nie jest możliwe, a wszelkie takie zdarzenia i ich skutki powinny zostać ujęte w księgach rachunkowych roku obrotowego, w którym podatnik uzyskał takie informacje na ich temat.
Warto też przypomnieć, iż zawarcie w sprawozdaniu finansowym nierzetelnych danych może prowadzić do poniesienia przez kierownika jednostki oraz osoby, której powierzono odpowiedzialność za obowiązki dotyczące rachunkowości, odpowiedzialności karnej, o której mowa w art. 77 ustawy o rachunkowości. Czyny zabronione ww. przepisem są zagrożone karą grzywny lub karą pozbawienia wolności do lat 2 albo obiema tymi karami łącznie.
Autor: Katarzyna Adamiak-Machaj, aplikant adwokacki