Żuraw za ciężki na środek transportu. Organ zmienił stanowisko
Żuraw samojezdny nie stanowi jednak środka transportu w rozumieniu ustawy o VAT – tak wynika ze zmienionego stanowiska organu zaprezentowanego w interpretacji indywidualnej zmieniającej z 27 marca 2023 r. Dyrektor KIS w trybie samokontroli zmienił swoje stanowisko wyrażone w niekorzystnej dla podatnika interpretacji indywidualnej z 20 stycznia 2023 r. W efekcie podatnik, który dokonuje WNT takiego urządzenia, nie jest zobowiązany do zapłaty VAT i złożenia VAT-23.
O wcześniejszej, niekorzystnej interpretacji, która została wydana przez Dyrektora KIS 20 stycznia 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.578.2022.1.MAZ) pisaliśmy w artykule „Czy żuraw samojezdny to środek transportu w rozumieniu ustawy o VAT?”.
Stan faktyczny przedstawiony przez wnioskodawcę
Przypominając stan faktyczny sprawy: wnioskodawca nabył w Niemczech samojezdny żuraw teleskopowy, który stanowi urządzenie specjalnie dostosowane do zawężonego pola prac z maksymalnym udźwigiem wynoszącym 50 ton, kabiną sterowniczą teleskopowaną na wysokość ponad 7 metrów oraz mocnym 36-metrowym wysięgnikiem teleskopowym, przeznaczonym do prac w ograniczonych środowiskach zarówno na zewnątrz, jak i w pomieszczeniach, z maksymalną wysokością podnoszenia 48 metrów. Żuraw nie może pracować bez jego unieruchomienia, tj. stacjonarnego osadzenia, zbalastowania i ustabilizowania. Do jego obsługi wystarczy jedna osoba z odpowiednimi uprawnieniami, która jest najpierw kierowcą (w trakcie przemieszczania żurawia), a następnie jego operatorem (w trakcie pracy).
Przedstawiając stanowisko, wnioskodawca wskazał, że w jego ocenie przedmiotowego żurawia nie można uznać za środek transportu, gdyż nie jest wykorzystywany do transportu osób ani towarów. Wnioskodawca podkreślał istotne cechy tego urządzenia i fakt, że jego podstawowa funkcja realizowana jest stacjonarnie, tj. po unieruchomieniu i ustabilizowaniu, a mobilność przejawia się wyłącznie w tym, że żuraw może się przemieszczać z miejsca na miejsce, przy czym w trakcie tego przemieszczania nie realizuje żadnych funkcji transportowych. Podkreślał także, że samojezdny żuraw teleskopowy nie spełnia warunków technicznych do poruszania się po drogach publicznych – ze względu na przekroczony nacisk pojedynczej osi, który wynosi 12 ton. Jego dopuszczalna masa całkowita i masa własna to 36 ton.
Opisana charakterystyka żurawia zdaniem wnioskodawcy decyduje o tym, że nie stanowi on środka transportu w rozumieniu ustawy o VAT, a w konsekwencji po jego stronie nie powstanie obowiązek zapłaty podatku VAT w związku z dokonaniem WNT nowego środka transportu (innego środka transportu) na podstawie art. 103 ust. 4 ustawy o VAT. Zdaniem podatnika w takiej sytuacji nie będzie on też zobowiązany do złożenia fiskusowi informacji VAT-23 o nabywanych środkach transportu oraz zapłaty VAT w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego.
Pierwotne rozstrzygnięcie organu
Pierwotnie Dyrektor KIS wydał niekorzystną dla podatnika interpretację z 20 stycznia 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.578.2022.1.MAZ), uznając jego stanowisko za nieprawidłowe, co w rezultacie skutkowałoby tym, że byłby on zobowiązany składać informację VAT-23 o nabywanych środkach transportu oraz zapłacić VAT w ciągu 14 dni od momentu powstania obowiązku podatkowego. Organ argumentował swoje stanowisko wskazując, że elementem przesądzającym o uznaniu danego pojazdu za środek transportu jest jego przeznaczenie, obejmujące „przewóz osób lub rzeczy z miejsca na miejsce”, przy czym „przewóz” – jak twierdził organ – należało odczytywać wąsko w kontekście regulacji dotyczących ruchu drogowego i przykładowego katalogu pojazdów zawartego w art. 38 ust. 2 unijnego rozporządzenia wykonawczego 282/2011. Jako że żurawie samojezdne (dźwigi) nie zostały w nim wymienione wprost, zasadne jest odniesienie się do art. 38 ust. 1 ww. rozporządzenia. Zawarta tam definicja wskazuje na główną cechę pojazdu w postaci – przywoływanego już – przeznaczenia do transportu osób i obiektów z miejsca na miejsce.
Fiskus finalnie zauważył, że mobilność żurawia przejawia się wyłącznie w tym, że może się przemieszczać z miejsca na miejsce, przy czym nie spełnia on warunków do poruszania się po drogach publicznych ze względu na przekroczony nacisk pojedynczej osi, a umożliwienie mu dojazdu do miejsca pracy wymaga uzyskania odstępstwa od warunków technicznych. Oznacza to, że w trakcie przemieszczania żurawia nie jest realizowana żadna funkcja przewozu osób lub towarów, a urządzenie nie może wykonywać podstawowego zadania, do jakiego jest przeznaczone, czyli podnoszenia i przenoszenia ładunków.
Organ posiłkował się także stanowiskiem Komitetu ds. VAT, który w odniesieniu do żurawi samojezdnych prezentuje stanowisko, zgodnie z którym są one traktowane jako środek transportu, ponieważ wystarczające jest to, że żurawie są zaprojektowane do przenoszenia przedmiotów i w związku z tym nie ma znaczenia, czy dokonują takiego transportu na długim, czy krótkim dystansie. Zdaniem Komitetu ds. VAT definicja zawarta w rozporządzeniu wykonawczym 282/2011 stwierdza, że jedynym warunkiem dla uznania danego urządzenia za środek transportu jest jego przeznaczenie do przewozu przedmiotów.
Zmiana stanowiska organu w trybie samokontroli
Podatnik zaskarżył niekorzystną dla siebie interpretację do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach. Jego skarga odniosła już skutek w postaci zmiany stanowiska Dyrektora KIS w trybie samokontroli (tj. zanim skarga została przekazana do sądu) i wydaniem interpretacji indywidualnej zmieniającej z 27 marca 2023 r. (sygn. 0111-KDIB3-3.4012.578.2023.2.MAZ), w której organ ostatecznie uznał stanowisko wnioskodawcy za prawidłowe.
Fiskus finalnie stwierdził, że nabyty przez wnioskodawcę żuraw samojezdny nie jest „środkiem transportu” w rozumieniu ustawy o VAT lub unijnego rozporządzenia wykonawczego 282/2011. Zwrócił uwagę na fakt, że podstawową funkcją nabytego urządzenia jest podnoszenie ciężarów (przenoszenie ładunków między miejscami znajdującymi się w zasięgu pracy żurawia) o masie do 50 ton, co jest realizowane stacjonarnie, po jego osadzeniu, zbalastowaniu i ustabilizowaniu. Mobilność żurawia przejawia się wyłącznie w tym, że może się przemieszczać z miejsca na miejsce, przy czym – jak również wskazywał wnioskodawca – nie spełnia on warunków do poruszania się po drogach publicznych ze względu na przekroczony nacisk pojedynczej osi. Jego rejestracja w wydziale komunikacji – co umożliwi dojazd żurawia do miejsca pracy – wymaga uzyskania odstępstwa od warunków technicznych. Oznacza to, że w trakcie jego przemieszczania nie jest realizowana żadna funkcja przewozu osób lub towarów, a także nie może wykonywać podstawowego zadania, do jakiego jest przeznaczony, polegającego na podnoszeniu i przenoszeniu ładunków.
Podsumowując swoje zmienione na korzyść podatnika stanowisko, organ podkreślił, że skoro przedmiotowy żuraw samojezdny nie stanowi środka transportu w rozumieniu ustawy o VAT, to podatnik nie będzie obowiązany do złożenia naczelnikowi urzędu skarbowego informacji VAT-23 oraz zapłaty VAT w terminie 14 dni od dnia powstania obowiązku podatkowego. W związku z tym zakup żurawia samojezdnego w modelu, którego dotyczyła interpretacja, a więc np. „sprowadzenie” go z Niemiec, podlega opodatkowaniu jako wewnątrzwspólnotowe nabycie towaru według zasad ogólnych (rozliczenie VAT wyłącznie w deklaracji).
Autor: Weronika Grzęda, adwokat
Dodatkowe materiały: