Pobranie produktów z magazynu przez odbiorcę a obowiązek podatkowy w VAT
W przypadku gdy producent dostarcza opakowania do magazynu kontrahenta w celu – po pierwsze – wykorzystania jego przestrzeni magazynowej i – po drugie – umożliwienia mu ich pobierania w zależności od aktualnych potrzeb, obowiązek podatkowy w VAT wystąpi dopiero w momencie pobrania towaru – wynika z niedawnej interpretacji Dyrektora KIS. Płynące z niej wnioski można odnieść do części ze stosowanych na rynku modeli finansowania stocku, co może przełożyć się na wzrost zainteresowania produktami oferowanymi przez firmy leasingowe.
Konkurencja na rynku, a także konieczność dostosowywania oferty handlowej do potrzeb i oczekiwań kontrahentów, zmusza firmy z branży leasingowej do elastycznego kształtowania swojej oferty handlowej i nawiązywania bliższych relacji z dystrybutorami towarów, na które dana firma leasingowa jest gotowa udzielić finansowania w formie umowy leasingu lub najmu. Leasingodawcy kierują więc do importerów, producentów czy autoryzowanych dostawców (dealerów) oferty finansowania nabywanych przez nich towarów celem dalszej odsprzedaży, najczęściej w formie elastycznej linii kredytowej. Dystrybutorom i dealerom pozwala to na poszerzenie asortymentu dostępnego „od ręki”, co potencjalnie powinno przełożyć się większą sprzedaż, która – z perspektywy firmy leasingowej – może przełożyć się wprost na większe zainteresowanie „nabyciem” towarów, które zostaną sfinansowane np. poprzez leasing.
Model ten, określany rynkowo jako „finansowanie stocku”, różni się oczywiście co do szczegółów, najczęściej jednak firma leasingowa staje się właścicielem towarów wystawionych i oferowanych przez dostawców, a w momencie znalezienia klienta zainteresowanego zakupem przenosi własność towaru na dystrybutora, który zazwyczaj przedstawia klientowi ofertę finansowania leasingiem czy też najmem. Inny model opiera się natomiast na pozostawieniu własności przedmiotów po stronie dostawcy i ustalaniu wysokości kosztu finansowania stocku w zależności od wolumenu przedmiotów, które stały się przedmiotami umów leasingu lub najmu zawartych przez finansującą firmę leasingową. Modeli i wariantów opisywanego produktu na rynku jest wiele, jednakże każdy z nich kreuje szereg pytań dotyczących następstw podatkowych poszczególnych etapów. Część z nich podatnicy poddają pod ocenę Dyrektora KIS.
Dostawa z chwilą pobrania opakowań
Oczywiście zjawisko finansowania stocku nie jest wyłącznie domeną firm leasingowych. W praktyce występuje ono w wielu gałęziach gospodarki, jednakże wnioski płynące z wydawanych interpretacji mają również odniesienie do omawianego tematu. Tytułem przykładu można wskazać interpretację Dyrektora KIS z 13 lutego 2023 r. (sygn. 0114-KDIP1-2.4012.571.2022.2.JO). O jej wydanie zwróciła się firma będąca producentem opakowań do napojów alkoholowych i bezalkoholowych, produktów aseptycznych, chemii i kosmetyków. W celu uelastycznienia oferty zamierzała zawrzeć z częścią swoich klientów umowy, których przedmiotem będzie udostępnianie wnioskodawcy – przez jego kontrahentów – miejsc magazynowych w celu składowania opakowań. Powierzchnia ta miała być wyodrębniona od pozostałej części magazynowej i wykorzystywana wyłącznie do sprzedaży opakowań na rzecz ich nabywcy. Odpowiedzialność za utratę lub uszkodzenie opakowań po ich dostarczeniu do magazynu ponosić miał wyłącznie ich przyszły nabywca (podmiot przechowujący towar), który dodatkowo będzie uprawniony do pobierania towarów z magazynu według swego uznania i w zależności od aktualnych potrzeb produkcyjnych. Do momentu ich pobrania z magazynu opakowania stanowić będą własność podatnika, który dodatkowo zobowiązał się do uzupełniania stanu magazynowego w miarę pobierania opakowań przez kontrahenta i zgodnie z jego oczekiwaniami.
Dokonanie dostawy towaru następuje z chwilą pobrania towaru z magazynu i z tą samą chwilą powstanie obowiązek podatkowy w VAT po stronie podatnika. Wnioski przedstawione przez Dyrektora KIS są na tyle uniwersalne, że co do zasady mogą odnosić się do takiego modelu finansowania stocku, w którym w sklepie dystrybutora wystawione są towary, które formalnoprawnie stanowią własność firmy leasingowej, a dopiero znalezienie klienta przez dostawcę pociągnie za sobą nabycie własności rzeczy od tej firmy leasingowej i powstanie po jej stronie obowiązku podatkowego w VAT.
Podatnik zwrócił się z pytaniem, w jakim momencie po jego stronie powstanie obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu dostawy opakowań na rzecz jego kontrahentów. W jego ocenie obowiązek ten powstanie dopiero w momencie pobrania produktów przez nabywców z magazynu i w odniesieniu tylko do faktycznie pobranych opakowań, a nie wszystkich przemieszczonych do tego magazynu i znajdujących się w nim. Stanowisko swoje argumentował tym, że opodatkowaniu podatkiem VAT podlega dostawa towaru, a w poddanym ocenie stanie faktycznym ma ona miejsce nie wcześniej niż w dacie pobrania opakowań przez kontrahenta podatnika z magazynu.
Ze stanowiskiem podatnika zgodził się Dyrektor KIS, który potwierdził, że w analizowanej sprawie do dostawy towarów dojdzie dopiero z chwilą pobrania opakowań przez kontrahenta, gdyż w tym momencie towary te zostaną powierzone nabywcy oraz następuje formalne spełnienie świadczenia przez podatnika jako sprzedawcę, a na kupującego przechodzą korzyści i ciężary związane z towarami. Produkty składowane w magazynie kontrahenta stanowią własność podatnika do momentu pobrania ich z magazynu do potrzeb produkcyjnych ich nabywcy. Dopiero w momencie pobrania opakowań przez kontrahenta następuje ich sprzedaż i przeniesienie prawa własności. Tym samym, w momencie pobrania przez nabywcę towarów z magazynu następuje dokonanie dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, gdyż kontrahent już od tego momentu może dysponować towarem i fizycznie rozporządzać nim jak właściciel. W konsekwencji dokonanie dostawy towaru następuje z chwilą pobrania towaru z magazynu i z tą samą chwilą powstanie obowiązek podatkowy w VAT po stronie podatnika.
Możliwość stosowania przez leasingodawców
Wykładnia i wnioski przedstawione przez Dyrektora KIS w powołanej interpretacji są na tyle uniwersalne, że co do zasady mogą odnosić się do takiego modelu finansowania stocku, w którym w sklepie (salonie) dystrybutora wystawione są towary (np. maszyny, urządzenia, pojazdy), które formalnoprawnie stanowią własność firmy leasingowej. Dopiero znalezienie klienta przez dostawcę pociągnie za sobą nabycie własności rzeczy od tej firmy leasingowej i powstanie po jej stronie obowiązku podatkowego w podatku VAT z tytułu tej dostawy.
Oczywiście, jak zawsze w takich przypadkach, najważniejsze są szczegóły przyjętego modelu finasowania, stąd wnioski nie powinny być przenoszone automatycznie na każdy stan faktyczny bez jego uprzedniej dogłębnej analizy.
